Natuurwerkgroep IVN het Woold

Jan van der Loo kwam als lid van de Baancommissie van Golfbaan het Woold met het idee om leden van IVN Asten-Someren te vragen om de Flora en Fauna op de nieuwe 18-holes baan te inventariseren. Zo werd in nauwe samenwerking met de Baancommissie, de directie van het Woold en het IVN Asten-Someren, de Natuurwerkgroep IVN het Woold opgericht met toen een groep van 9 en nu in 2020 met 13 leden.

De werkgroep is in 2012 van start gegaan met naast de vogels ook vaatplanten en amfibieёn te inventariseren.  De werkgroep heeft, in zijn nog korte bestaan, door overlijden, helaas afscheid moeten nemen van 2, toen actieve leden, Jan van de Mortel en Frans Hoefnagels. Een aantal leden is inmiddels om persoonlijke redenen afgehaakt waaronder Jan van der Loo die van 2009 tot en met 2019 de vogelstand heeft bijgehouden en daarvan elke maand en per jaar uitgebreid verslag van heeft opgemaakt en gedeeld met een groot aantal belangstellenden.

De werkgroep staat, vanaf het begin, onder bezielende leiding van Ad Verhoeven die ook lid is van de is van de Baancommissie en zich inzet voor het nestkastenproject op de Golfbaan.

De overige leden van de werkgroep en hun specialiteit waren tot 1 januari 2020; Riek van den Bosch flora en fauna, Annie Dirkx paddenstoelen en flora, Pieter Heesakkers amfibieën, reptielen en vissen, Jan Kersten flora, fauna en de opmaak van het jaarlijkse inventarisatieverslag sinds 2015, Mien Lomans vleermuizen en flora, Nico Regtien flora, Cor Vos amfibieën, reptielen en vissen en Jo van Zanten bosmieren, vleermuizen en nestkasten.

Per 1 januari 2020 zijn Wim Koekkoek, Henny van Osch, Jan Peters en Rudolph Raymakers toegetreden tot de werkgroep met als doel de inventarisatie van vogels voort te zetten.

Activiteiten van de werkgroep

Het veldwerk van de werkgroepleden bestaat vooral uit inventariseren. De golfbaan bevat, naast de 18 holes, ook een grote oppervlakte aan natuur en een ecologische verbindingszone langs de Eeuwselse Loop en daar is de aandacht van de werkgroepleden vooral op gericht. Met deze kennis kan advies uitgebracht worden ten aanzien van de natuur op de Golfbaan.
Voor goed natuurbeheer is het van belang een gedegen kennis te hebben van de flora en fauna en de ontwikkeling daarvan in het te beheren gebied.

Ad en Jan v.d. L. hebben met hulp van een greenkeeper, verspreid over de Golfbaan, nestkasten voor vogels opgehangen en onderhouden en de resultaten in de jaarverslagen vastgelegd.  Jo houdt de resultaten en het onderhoud van een Torenvalkenkast op de Golfbaan en een Kerkuilenkast in een nabijgelegen boerderij bij.
Dit voorjaar zijn een aantal vleermuiskasten opgehangen.

Inventarisaties op golfbaan het Woold

Schimmels, o.a. paddenstoelen
Sinds 2018 heeft Annie, geholpen door Riek en Jan K. en in het eerste jaar ook door Riet van den Boomen, schimmels, vooral paddenstoelen, voor de voet geïnventariseerd. Vooral 2019, was vooral door meer neerslag, een goed jaar voor paddenstoelen met veel verrassingen tot gevolg. Dit heeft in totaal 3 slijmzwammen, 11 zakjeszwammen en 148 steeltjeszwammen opgeleverd.

Mossen
Door Riek van den Bosch en Jan Kersten zijn mossen, voor de voet geїnventariseerd en dat heeft 1 hauwmos, 14 levermossen, 67 bladmossen en 4 veenmossen opgeleverd. Deze inventarisatie is in een jaar uitgevoerd, de soortensamenstelling van de mosflora wijzigt niet zo snel dat jaarlijkse herhaling zinvol is.

Vaatplanten
De vaatplanten zijn de laatste jaren door Annie, Jan K., Mien, Nico, Riek en Riet, voor de voet geїnventariseerd. In de beginjaren werd de methode Braun-Blanquet gevolgd. Hierbij worden jaarlijks vaste kwadranten, van in dit geval 16 m², geїnventariseerd en de bedekking van de verschillende planten in procenten vastgelegd. Na verloop van jaren kan zo de ontwikkeling van de vegetatie beoordeeld worden en mogelijk het beheer bijgesteld. Met deze methode is gestopt omdat de nodige continuïteit en deskundigheid binnen de werkgroep niet meer voorhanden was. Totaal zijn 349 vaatplanten genoteerd waarvan 5 varens, 1 wolfsklauwen, 16 russen en cypergrassen, 32 grassen, 208 bloemplanten, 8 naaldbomen, 46 struiken en 33 loofbomen.

Bijvangsten
Tijdens verschillende inventarisaties door Jan K. en Riek werden allerlei dieren waargenomen en genoteerd waarop de inventarisaties niet gericht waren. Dit waren o.a. 1 bloedzuiger, 3 slakken, 2 springstaarten, 47 spinachtigen, 1 pissebed en 394 overige insecten zoals bijen, kevers, vliegen, wantsen en wespen.

Insecten
De bosmierennesten worden jaarlijks door Jo opgezocht, per GPS vastgelegd, op kaart uitgebeeld en voorzien van commentaar. Het betreft 2 soorten rode bosmieren.
Libellen worden jaarlijks door Riek en Jan K. geїnventariseerd. Totaal zijn 32 soorten op de Golfbaan waargenomen.
Vlinders worden op de Golfbaan geїnventariseerd door Riek en Jan K. Dit gebeurt zowel overdag voor de voet als ’s nachts op een laken met een sterke lamp om te lokken. Totaal heeft dit 491 soorten opgeleverd waarvan 24 dagvlinders, 229 microvlinders en 228 nachtvlinders.

Amfibieën, Vissen en Reptielen
Deze diergroepen worden door Pieter en Cor jaarlijks geїnventariseerd.
Kikkers, padden en salamanders kunnen zowel op het land alsook in de Eeuwselse Loop en de vele poelen worden waargenomen. In het water worden ze met een speciaal schepnet naar boven gehaald.
Totaal zijn 2 soorten kikkers, 1 soort pad en 2 soorten salamanders waargenomen.
Ook om vissen in de Eeuwselse Loop en de poelen in beeld te krijgen wordt een schepnet gebruikt.
Totaal konden zo 13 soorten vissen worden genoteerd.
Tijdens het golfen is door Ad 1x een Levendbarende hagedis gezien en op foto vastgelegd als bewijs.

Vogels
De vogels zijn tot en met 2019 door Jan v.d. L. geїnventariseerd. Jan Timmermans heeft daarbij vaak assistentie geboden met o.a. zijn specialiteit ‘Bokjes’. Totaal hebben zij 151 soorten vogels waargenomen.

Zoogdieren
Door Mien en Jo is ’s nachts met behulp van een batdetector onderzoek gedaan naar het voorkomen van vleermuizen op de Golfbaan. Totaal hebben zij de aanwezigheid van 4 soorten vastgesteld. Aan de hand van zichtwaarnemingen en sporen is door verschillende werkgroepleden de aanwezigheid van 10 andere soorten zoogdieren vastgesteld.

Inventarisatieverslagen
Jaarlijks zijn de activiteiten van de werkgroep en de resultaten van de inventarisaties vastgelegd in een jaarverslag. Na ontvangst van de benodigde gegevens heeft Jan K. hiermee, sinds 2015, de totaalverslagen samengesteld.

Naschrift
Na jarenlang systematisch inventariseren zijn 2237 verschillende organismen waargenomen op Golfbaan het Woold en hiervan is nauwkeurig verslag opgemaakt. Hiermee zijn de natuurwaarden van dit stukje Asten zodanig in beeld gebracht dat we als werkgroep dan ook wel kunnen zeggen dat de aanleg van Golfbaan het Woold, met al zijn natuurelementen, een aanzienlijke bijdrage heeft geleverd aan de biodiversiteit op deze voormalige landbouwgronden.

Binnenkort kunt u het rapport van de inventarisaties over 2019 in het clubhuis weer inzien. Het staat inmiddels ook al op deze site.